دکتر محمد امین احمدی باغچاری ارزگانی(۱۳۴۲ش)، متفکر و اندیشمند برجسته ارزگان، از شخصیت های علمی، فرهنگی و سیاسی افغانستان است که در اعتدال، خردورزی، سخت کوشی، تعهد و خیرخواهی، شهرت دارد و این خصوصیات از وی یک شخصیت محبوب و مورد اعتماد در سطح کشور ساخته است.
جامعیت علمی احمدی در تحصیلات عالی دانشگاهی و علوم دینی سبب شده تا بیش از دیگر شخصیت های علمی، در محافل و مراکز علمی دو کشور افغانستان و ایران مطرح و شناخته شده باشد. ایشان، علاوه بر تلاش ها و کارنامه ی درخشان علمی، به فراخور شرایط، مسؤولیت های سیاسی زیادی از عضویت در کمیسیون تدقیق قانون اساسی تا عضویت در هیئت مذاکره کننده دولت با طالبان را نیز دارد. احمدی در مراسم گرامیداشت کاتب هزاره(۱۳۹۵ش) در ارگ ریاست جمهوری، گفت: من یک بازمانده ارزگانی هستم؛ بازمانده فاجعه ارزگان. او علاوه بر زبان مادری فارسی به زبان های عربی و انگلیسی تسلط کامل دارد و به زبان پشتو نیز در حد متوسط مسلط است.
1. زندگینامه:
این جانب محمدامین احمدی در ارزگان از شهرهای مرکزی افغانستان در سال 1343به دنیا آمدم. تحصیلات ابتدایی و مقدماتی خود را در آن دیار گذراندم و به سال 1359 ه.ش در مقطع سطح (شرح لمعه و اصول فقه مظفر) در حوزه علمیه قم برای ادامه تحصیل پذیرفته شدم. از آن سال تا سال 1369 پیوسته به تحصیل در علوم دینی (فقه، اصول فقه، تفسیر، فلسفه و عرفان) اشتغال داشتم. در سال 1369 در کنکور اختصاصی مرکز تربیت مدرس وابسته به دانشگاه قم که فقط از میان طلاب واجد شرایط ثبت نام می کرد شرکت کردم و برای تحصیل در رشته الهیات و معارف اسلامی در مقطع فوق لیسانس در این مرکز پذیرفته شدم. و در سال 1372 با درجه عالی از پایان نامه خود تحت عنوان (فقه و بررسی دیدگاه هیوم در مورد معجزه) دفاع نموده به اخذ فوق لیسانس از آن مرکز نایل شدم. در نیمه دوم سال تحصیلی 1373 – 1374 برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری در رشته فلسفه و حکمت اسلامی وارد دانشگاه تهران شدم و در تیرماه 1380 از رساله دکتری خود تحت عنوان (انواع قضایا و تحلیل آنها از حیث ضرورت و امکان، توجیه و اثبات در فلسفه اسلامی و فلسفه تحلیلی) با درجه عالی دفاع نمودم. از نگاه تحصیلات حوزوی با سابقه در بیش از 6 سال درس خارج فقه و اصول و سه بار شرکت در مصاحبه علمی در این مقطع فارغ التحصیل مرکز جهانی علوم اسلامی محسوب می شوم. (منبع: راسخون
2. فعالیت ها:
الف) تدریس و همکاری با مراکز علمی:
1. تدریس در مراکز علمی و دانشگاهی:
2. دانشگاه رازی کرمانشاه(۱۳۷۳-۱۳۷۴ش)
3. جامعه المصطفی العالمیه(۲۰۰۱-۲۰۰۷)
4. دانشگاه تهران(۲۰۰۵-۲۰۰۷)
5. دانشگاه کاتب(۲۰۰۸-۲۰۱۰)
6. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ( ۱۳۷۶-۱۳۸۶)
7. دانشگاه ابن سینا از تأسیس(۱۳۸۹ش) تا کنون.
8. عضو هیأت علمی و همکار پژوهشی مراکز علمی و دانشگاهی
9. عضو و رئیس بورد علمی مرکز فرهنگی نویسندگان افغانستان در ایران(۷۲-۸۲)؛
10. محقق، مدرس و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ( ۱۳۷۶-۱۳۸۶)؛
11. رییس مرکز فرهنگی و اجتماعی سراج؛
12. محقق در مرکز تحقیقات استراتژیک ایران- معاونت اندیشه اسلامی، (۱۹۹۳ تا ۱۹۹۷)؛
ب) تأسیس دانشگاه:
1. احمدی در سال ۱۳۸۶ش به افغانستان آمد و در تأسیس دانشگاه کاتب با ابراهیم قاسمی همکاری داشت. به مدت دو سال به عنوان استاد و رئیس دانشگاه کاتب، انجام وظیفه کرد.
2. در سال ۱۳۸۹ش با ۱۲ نفر از استادان دانشگاه کاتب، دانشگاه ابن سینا را تأسیس کرد. احمدی از آن زمان تا کنون، عضو هیئت مؤسس، رئیس و استاد دانشگاه ابن سیناست.
ج) فعالیت های سیاسی و دولتی:
۱. عضو کمیسیون تدقیق قانون اساسی افغانستان از ثور تا جدی ۱۳۸۲ش و در تدوین قانون اساسی نقش داشت.
۲. عضو کمیسیون مستقل نظارت بر تطبیق قانون اساسی افغانستان(۱۳۹۰- ۱۳۹۳ش) با پیشنهاد رئیس جمهور سابق حامد کرزی و رأی اعتماد پارلمان.
۳. عضو شورای عالی وزارت تحصیلات عالی جمهوری اسلامی افغانستان (۱۳۹۷ تا کنون )
۴. عضو بورد اسناد تقنینی و حقوقی وزارت تحصیلات عالی جمهوری اسلامی اففانستان (۱۳۹۸)
۵. عضو بورد علمی ریاست انسجام امور اکادمیک وزارت تحصیلات عالی (۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷)
۶. عضو شورای رهبری وزارت تحصیلات عالی جمهوری اسلامی افغانستان؛
۷. عضو هیات مذاکره کننده صلح جمهوری اسلامی افغانستان (۱۳۹۹)
3. آثار و تألیفات:
الف) کتاب ها:
۱. انتظار بشر از دین، دکتر محمد امین احمدی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ دوم: سال 1386 ش.
۲. تناقض نما یا غیب نمون؛ نگاهی نو به معجزه؛محمدامین احمدی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول: 1389.
۳. قلمروهای هستی از نگاه فیلسوفان تحلیلی، دکتر محمد امین احمدی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول: 1399.
4. مقاومت عاری از خشونت،نویسنده: مایکل ان. ناگلر/ ترجمه: دکتر محمد امین احمدی، بنیاد اندیشه، سال نشر ۱۴۰۲ م. دانلود.
5. قانون اساسی و جامعه ی در حال گذار افغانستان؛ دکتر محمد امین احمدی و همکاران، انستیتوت مطالعات استراتیژیک افغانستان، سال نشر ۲۰۱۶م. دانلود
6. جایگاه مذهب در قانون اساسی آینده افغانستان، دکتر محمد امین احمدی، ناشر: زلال کوثر، سال نشر ۱۳۸۱. دانلود
7. انواع قضایا و تحلیل آن ها از حیث ضرورت و امکان، توجیه و اثبات در فلسفه اسلامی و تحلیلی، دکتر محمد امین احمدی(رساله دکتری)، دانشگاه تهران، ۱۳۸۰. دانلود
ب) مقالات:
1. در جست‌وجوی ریشه‌ها، محمد امین احمدی، مجله نقد و نظر، دوره 2، شماره 6، بهمن 1375، صفحه 117- 144. دانلود
2. بررسی دیدگاه کارنت در مورد علم تألیفی پیشین، دکتر محمد امین احمدی، نشریه مقالات و بررسی ها، زمستان ۱۳۷۹، ش68، ازص257-280. دانلود
3. انتظار بشر از دین/ دکتر محمد امین احمدی، نقد و نظر، دفتر تبلیغات اسلامی، سال ۱۳۸۳ شماره35-36. دانلود
4. مبانی مشروعیت و کنترل قدرت از دیدگاه دین/ محمدامین احمدی، سراج زمستان ۱۳۷۳ شماره2، دانلود
5. گفتمان صلح و مبانی نظری ساختار ملی در افغانستان/ محمد امین احمدی، سراج زمستان ۱۳۷۷ شماره15. دانلود
6. معجزه، محمد امین احمدی، مجله نقد و نظر، دفتر تبلیغات اسلامی، دوره 11، سال 1385، شماره 43-44 ص203-184. دانلود
7. تئوری چهارضلعی صلح؛ چگونه می‌توان با طالبان به صلح رسید؟| داکتر محمدامین احمدی، اندیشه معاصر، سال چهارم، شماره پانزدهم، بهار 1398. دانلود
8. وضع محدودیت قانونی بر گفتار نژادپرستانه در محیط‌های دانشگاهی| داکتر محمد امین احمدی، اندیشه معاصر، سال پنجم، شماره هفده هم، خزان 1398. دانلود
9. مزاری؛ شهید وحدت ملی و مردم، داکتر محمد امین احمدی، فصلنامه عدالت و امید، بنیاد اندیشه، شماره ۱، انتشار: زمستان ۱۳۹۶، ص16. دانلود
10. قانون اساسی جدید افغانستان و جایگاه شیعیان در آن، دکتر امین احمدی، فصلنامه شیعه شناسی، سال دوم، شماره5،1383. دانلود
تذکر: هرگونه استفاده از مطالب این سایت، تنها با ذکر منبع: پایگاه اطلاع رسانی مجمع علما و طلاب ارزگان، مجاز است.
